Nobeli në Fizikë 2019: Për konceptimin e ri të gjithësisë

Cmimi Nobel këtë vit për Fizikën i jepet "për kontributet në të kuptuarit tonë të evolucionit të universit dhe vendit të Tokës në kozmos," gjysma i takon James Peebles "për zbulime teorike në kozmologjinë fizike" dhe gjysmën tjetër bashkërisht me Michel Mayor dhe Didier Queloz "për zbulimin e një ekzoplaneti që rrotullohet rreth një ylli te tipit diellor".

Akademia Mbretërore e Shkencave Suedeze ka vendosur të japë çmimin Nobel në Fizikë 2019 "për kontributet në të kuptuarit tonë të evolucionit të universit dhe vendit të Tokës në kozmos" gjysmën për James Peebles nga Universiteti Princeton, SHBA ", për teorinë e zbulimit në kozmologjinë fizike "dhe gjysmën tjetër bashkërisht Michel Mayor të Universitetit të Gjenevës, Zvicër, dhe Didier Queloz Universitetit të Kembrixhit, në Mbretërinë e Bashkuar", për zbulimin e një ekzoplaneti që rrotullohet rreth një ylli si dielli ”.

Perspektiva të reja mbi vendin tonë në univers

Cmimi Nobel për Fizikën i këtij viti shpërblen të kuptuarit e ri të strukturës dhe historisë së universit, dhe zbulimin planetit të parë që rrotullohet në një yll të tipit diellor jashtë sistemit tonë diellor.

Kendveshtrimet e James Peebles për kozmologjinë fizike kanë pasuruar tërë fushën e kërkimit dhe hodhën një themel për transformimin e kozmologjisë gjatë pesëdhjetë viteve të fundit, nga spekulimet në shkencë.

Kuadri i tij teorik, i zhvilluar që nga mesi i viteve 1960, është baza e ideve tona bashkëkohore rreth universit.

Modeli i Big Bang përshkruan universin që nga momentet e tij të para, gati 14 miliardë vjet më parë, kur ishte jashtëzakonisht i nxehtë dhe me dendesi shume te madhe. Që atëherë, universi po zgjerohet, duke u bërë më i madh dhe më i ftohtë.

Rreth 400,000 vjet pas Big Bang, universi u bë transparent dhe rrezet e dritës jane në gjendje të udhëtojnë nëpër hapësirë.

Edhe sot, ky rrezatim antik është rreth e përqark nesh, dhe, i koduar në të, shumë prej sekreteve të universit fshihen. Duke përdorur mjetet dhe llogaritjet e tij teorike, James Peebles ishte në gjendje të interpretonte këto gjurmë që në foshnjërinë e universit dhe të zbulonte procese të reja fizike.

Rezultatet na treguan një univers në të cilin dihet vetëm pesë përqind e përmbajtjes së tij, materia që përbën yje, planetë, - dhe ne.

Pjesa tjetër, 95 përqind, është lëndë e panjohur e errët dhe energji e errët. Ky është një mister dhe një sfidë për fizikën moderne.

Në tetor 1995, keta shkencetare njoftuan zbulimin e parë të një planeti jashtë sistemit tonë diellor, një ekzoplanet, që rrotullohej rrotull një yli të tipit diellor në galaktikën tonë tek, Rruga e Qumështit.

Në Observatorin Haute-Provence në jug të Francës, duke përdorur instrumente të bëra me porosi, ata mundën të shihnin planetin 51 Pegasi b, një top i gaztë i krahasueshëm me gjigantin më të madh të sistemit diellor, Jupiterin.Ky zbulim solli një revolucion në astronomi dhe mbi 4,000 ekzoplanetë janë gjetur që nga Rruga e Qumështit.

Botera të reja të çuditshme janë ende duke u zbuluar, me një pasuri të jashtëzakonshme madhësish, formash dhe orbitash.

Ata sfidojnë idetë tona të paracaktuar për sistemet planetare dhe po detyrojnë shkencëtarët të rishikojnë teoritë e tyre për proceset fizike që qëndrojne pas origjinës së planetëve. Me shumë projekte të planifikuara për të filluar kërkimin e eksoplaneteve, përfundimisht mund të gjejnë një përgjigje për pyetjen e përjetshme nëse jeta tjetër është atje.

Laureatët e këtij viti kanë shndërruar idetë tona për kozmosin. Ndërsa zbulimet teorike të James Peebles 'kontribuan në të kuptuarit tonë se si universi evoluoi pas Big Bang. Didier Queloz dhe Michel Mayor eksploruan zonen e afert me galaksine tone, në kërkimin e planeteve të panjohur.

Zbulimet e tyre kanë ndryshuar përgjithmonë konceptimet tona për botën.