Iliro-Pellazgët: "Historia që bashkon grekun dhe shqiptarin"

Bazuar në veprën “Arvanitët dhe origjina e grekëve” – Aristidh P. Kolla

Publikuar nga miremengjs.net

Pellazgët njihen nga të gjithë historianët e lashtësisë si populli më i vjetër i Ballkanit. Herodoti, “babai i historisë”, thotë qartë: pellazgët flisnin një gjuhë “barbare” – që do të thotë, jo greke, ose jo “e përpunuar”.

Por po ai Herodot pranon se grekët rrjedhin nga pellazgët. Atëherë si shpjegohet që stërgjyshërit e tyre flisnin një gjuhë tjetër?

Sipas Aristidh Kolës, Ilirët nuk janë një popull i ndryshëm nga grekët, por pellazgë që jetuan në veri dhe në zona më të izoluara.

Ndërsa pellazgët e jugut (që jetuan në Greqi, në Azinë e Vogël e në bregdetin jugor) u përfshinë në proceset kulturore të kohës (shkencë, art, letërsi), ata të veriut mbetën më të “thjeshtë” – dhe për pasojë, më të paprishur.

Fjala “barbar” nuk do të thotë medoemos i huaj. Në shumë raste, thjesht nënkuptonte dikë që nuk fliste greqishten e Athinës klasike. Një njeri që kishte theks, që përdorte fjalë të vjetra, që ishte jashtë “modës” së gjuhës elitare.

Pra, kur grekët thoshin se “Ilirët flasin barbarisht”, nuk donin të thoshin se janë nga një tjetër racë – por se flasin siç flisnin grekët para shumë brezash.

Gjuha si provë: Shqipja dhe pellazgjishtja

Nëse analizojmë fjalët e vjetra, mitet dhe format e besimit, një gjë bëhet e qartë: ka një vijimësi mes pellazgjishtes dhe shqipes që nuk mund të injorohet.

Fjalë si “diell”, “tokë”, “dritë”, “zë”, “flakë” – të gjitha kanë rrënjë shumë më të vjetra se greqishtja klasike dhe gjenden në shqipen e sotme. Nuk është provë përfundimtare, por është pyetje serioze për çdo historian të ndershëm.

Një qytet zhvillohet. Një fshat ruan. Kjo ndodh edhe sot.Nëse fshatarët në Greqinë moderne quheshin “κουφοχωριάτες” (fshatarë të shurdhër), sepse nuk kuptonin “greqishten e pastër” të Athinës, atëherë çfarë mund të presim nga një popull që jetonte në Iliri para 3.000 vjetësh?

Ndryshimet nuk janë raciale – janë historike, kulturore, sociale.

Ilirët dhe grekët nuk janë dy popuj të ndryshëm. Janë dy rrjedha të ndryshme të së njëjtës burim – të një qytetërimi të vjetër pellazg, i cili në jug u bë grek klasik dhe në veri mbeti i thjeshtë, por më i pastër.

Dhe nëse pranojmë këtë, atëherë historia jonë e përbashkët është shumë më e thellë se sa na mëson libri i historisë.

/ miremengjes.net