Rudina Dema - Vajza që u rrit pas telave me gjemba

miremengjes.net
Aug 12
2 min read

( 38 vite në internim, nga lindja në kamp deri te liria e vonuar )

Lindja në përndjekje

Rudina Dema erdhi në jetë në vitin 1945, në banjën e një shtëpie ku nëna e saj kishte gjetur strehë të përkohshme. Babai, Hysni Dema – ish-komandant i xhandarmërisë shqiptare – ishte shpallur armik i regjimit komunist dhe ishte arratisur në Greqi. Që në barkun e nënës, Rudina u bë pjesë e listave të të përndjekurve.

Kampi i Tepelenës – fëmijëria në mjerim

Në vitin 1949, familja u internua në kampin famëkeq të Tepelenës. Dimrat ishin të acartë, verat përvëluese, ushqimi i pakët dhe shpesh i ndotur. Deri në vitin 1951, ajo njohu vetëm urinë, sëmundjet dhe ndarjen nga të dashurit.

Kur u shpall amnistia për fëmijët, nëna e saj vendosi ta shpëtojë. I vuri në xhep një copë letre me adresën e motrës në Tiranë dhe e dorëzoi në një kamion me një familje nga Kruja.

Nga xhamia në Pazarin e Vjetër

Mbërritën në Tiranë dhe fjetën në xhami. Hoxha që i gjeti aty u kujdes për të, duke e çuar te një qeleshexhi tiranas. Aty, Rudina provoi për herë të parë simite me qumësht – një shije që e ruan ende sot si kujtimin e parë të ngrohtësisë njerëzore pas viteve të urisë.

“Nuk është e lehtë të të lëshojë nëna. Asnjë nënë nuk e bën këtë me dëshirë,” kujton ajo.

Ribashkimi me Teftën

Hoxha lajmëroi motrën e saj, Teftën. Kur e pa, Rudina i hodhi duart në qafë prej gëzimit. Tefta e çoi te një berber mik i babait, që i qethi flokët zero dhe i shpëtoi jetën nga sëmundja e morrit.

Kthimi në internim

Për një kohë të shkurtër jetoi si fëmijë i lirë, por kthimi pas telave me gjemba ishte i pashmangshëm. Në Savër, që në moshën 7-vjeçare punonte në arë, ndërsa shkollën e ndiqte vetëm kur kishte rroba për të veshur.

Arratisja e suksesshme e vëllait në SHBA në vitin 1958 solli internimin e radhës. Nga Lushnja, familja u kthye sërish në Savër.

Internime të përsëritura

Në vitin 1961, një dekret lejoi lëvizje të kufizuara dhe Rudina shkoi në Elbasan, ku mbaroi gjimnazin. Por në vitin 1975 u internua sërish, këtë herë në Belsh, ku qëndroi tetë vjet.

Liria e vonuar

Vetëm në fillim të viteve ’80 ajo u kthye në Tiranë, filloi punë, u martua dhe solli në jetë një vajzë.“Fëmijëria ime nuk kishte lodra, por tel me gjemba. Këtë nuk e harron dot asnjë fëmijë,” thotë Rudina.